17 lip 2015

Konformista (1970)



Pan Nikt

 


“Konformista” Bernardo Bertolucciego powstał na podstawie książki Alberto Moravii. Bohaterem jest Marcello Clerici (Jean Louis Trintignant) człowiek inteligentny, oczytany, który w burzliwych latach faszyzmu we Włoszech chce żyć normalnie, choć trudno określić, na czym miałoby to polegać. Zostaje członkiem partii, wstępuje do służb specjalnych i otrzymuje zadanie likwidacji pewnego profesora, którego zna osobiście, bo był jednym z jego najlepszych studentów. Profesor Quadri jest niewygodny dla władz, gdyż otwarcie krytykuje system, ale z obawy przed represjami wyjechał do Paryża.

Ważnym momentem w życiu Marcella był jego nieco bliższy kontakt z szoferem („podobnym do kobiety”), którego jako dziecko, jak sądził, nieświadomie zastrzelił. Być może to traumatyczne wydarzenie sprawiło, że bohater stał się kunktatorem, tchórzem, który nie potrafi ponosić odpowiedzialności na swoje wybory. Wskazywały by na to ostatnie sceny filmu. Trudno zresztą mówić o wyborach, skoro stara się płynąć z głównym nurtem. Marcello jest osobnikiem bez właściwości, gładkim i spłaszczonym, aż nudnym i irytującym. Trudno go lubić, choć można częściowo zrozumieć, zazwyczaj kontroluje emocje, ale potrafi się także zdenerwować, chaotycznie zaprzeczać.